Wczoraj, 8 października 2025 r. w Urzędzie Gminy Pawłowice wójt Joanna Śmieja podpisała umowy na przygotowanie naukowej monografii Gminy Pawłowice.
Po raz pierwszy w historii naszej gminy powstanie kompleksowe, oparte na źródłach naukowych opracowanie dokumentujące dzieje tej ziemi od pradziejów po czasy współczesne.
Czym jest monografia i dlaczego jest ważna?
Monografia to naukowe dzieło, które w sposób rzetelny, oparty na badaniach i źródłach historycznych opisuje historię danego miejsca, jego rozwój, przemiany społeczne, gospodarcze i kulturowe. To rodzaj „naukowego portretu” – zapis tożsamości, który pozwala zrozumieć, skąd przyszliśmy i kim jesteśmy dziś.
Dla Gminy Pawłowice to szansa, by uporządkować, ocalić i udostępnić bogatą historię naszego regionu – zarówno mieszkańcom, jak i naukowcom z całej Polski. Choć na przestrzeni lat powstało wiele publikacji dotyczących poszczególnych wydarzeń, osób czy parafii, dotąd brakowało jednego, całościowego opracowania, obejmującego wszystkie aspekty dziejów gminy.
Praca zespołu ekspertów
Monografia powstanie pod redakcją naukową dwóch uznanych historyków – prof. dr. hab. Ryszarda Kaczmarka oraz prof. dr. hab. Jerzego Sperki. To właśnie oni będą czuwać nad spójnością i jakością opracowania, we współpracy z zespołem autorów, którzy specjalizują się w różnych dziedzinach historii i nauk społecznych.
Wśród autorów znaleźli się:
- dr Katarzyna Ewa Pukowiec-Kurda – opisze położenie, warunki terenowe i klimat gminy,
- Michał Garbacz – przedstawi Pawłowice na mapach historycznych oraz historię herbu i nazwy miejscowości,
- prof. dr hab. Jerzy Sperka – opracuje część dotyczącą prahistorii oraz średniowiecza,
- dr Arkadiusz Kuzio-Podrucki – zajmie się losami wsi feudalnych i rodów szlacheckich,
- prof. dr hab. Ryszard Kaczmarek – opisze m.in. dzieje Pawłowic w czasach pruskich, II wojny światowej oraz w okresie powojennym, przygotuje noty historyczne o wszystkich miejscowościach gminy.
- Anna Kubica – przedstawi okres II Rzeczypospolitej, powstania śląskie i plebiscyt,
- dr Janusz Mokrosz – opracuje rozdziały dotyczące życia w Polsce Ludowej,
- ks. dr Damian Bednarski – zajmie się historią Kościoła katolickiego,
- Piotr Matuszek i Mirella Napolska – opiszą m.in. rozwój samorządu, współczesną infrastrukturę społeczną, gospodarczą i kulturalną gminy.
To zespół badaczy, którzy mają doświadczenie w pracy z archiwaliami i tworzeniu naukowych publikacji. Podczas wczorajszego spotkania podkreślono, że powstanie monografii gminy wiejskiej to rzadkość – zazwyczaj tego typu opracowania przygotowują miasta. Zakończenie projektu planowane jest na marzec 2027 roku.
Będziemy na bieżąco informować o postępach prac nad publikacją.
